پروتز ثابت دندان و یا همان دندان مصنوعی، می‌تواند به صورت دائمی در روی بافت لثه‌ها قرار بگیرد. این پروتز در نوع خود خاص بوده و ظاهری مشابه با دندان‌های طبیعی دارد. مواد سازنده پروتز ثابت دندان از مواد با کیفیتی هستند که باعث می‌شود تا مدت‌های زیاد کارایی خاص خودشان را داشته باشند.
منظور از پروتز ثابت دندان چیست؟
پروتز ثابت دندان و یا همان دندان مصنوعی نوعی از پروتز است که می‌تواند بر روی بافت لثه و یا بر روی ایمپلنت چسبانده شود. این پروتزها جایگزین مناسبی برای دندان‌هایی هستند که از دست داده‌اید. این پروتزها به صورت ثابت در دهان شما قرار می‌گیرند و به راحتی جدا نمی شوند.
اهمیت و کارایی پروتز ثابت دندان
- پروتز ثابت دندان اهمیت و کارایی زیادی دارد. در درجه اول این محصول می‌تواند باعث جویدن راحت غذاها شود تا شما از غذا خوردن لذت ببرید.
- این پروتز نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان دارد.
- با جایگزین کردن پروتز برای دندان‌های از دست رفته شما می‌توانید از مشکلاتی چون تحلیل استخوان فک، تغییر شکل صورت و مشکلات مربوط به فک جلوگیری کنید.
- از آنجایی که حفره‌های دندان را می‌توان با پروتز ثابت دندان پر کرد، نقش مهمی در بهتر شدن ظاهر شما داشته و می‌تواند اعتماد به نفس شما را بیشتر کند.
- شما با استفاده از این دندان‌ها می‌توانید فشار هنگام جویدن غذا را به صورت یکنواخت توزیع کنید. در این صورت به دندان‌های مجاور فشار بیشتری وارد نمی‌شود.
- در هنگام استفاده از پروتز ثابت ساختار طبیعی صورت حفظ می‌شود و از تغییر شکل صورت و ایجاد چین و چروک می‌تواند جلوگیری کند.
انواع پروتز ثابت دندان
پروتز ثابت دندان را در انواع مختلفی بسته به نوع نیاز بیمار تهیه می‌کنند:
- برخی موارد این پروتزها ثابت هستند که به دندان‌های مجاور و بلند می‌چسبند و امکان برداشت آنها وجود ندارد.
- نوع دیگری از این پروتزها قابلیت برداشت دارند، یعنی شما می‌توانید برای تمام دندان‌های یک فک از آن به عنوان یک جایگزین مناسب استفاده کنید.
مواد سازنده پروتز دندان
- یکی از رایج‌ترین و قدیمی‌ترین موادی که در ساخت پروتزهای ثابت استفاده می‌شود، اکریلیک است. این ماده قیمت مناسبی دارد، شکل پذیری آن بسیار بالاست و می‌توانید آن را در رنگ‌های مشابه با دندان‌های طبیعی تهیه کنید. موادی که از اکریلیک ساخته می‌شوند، ممکن است که در طول بازه زمانی رنگ آنها تغییر یافته و کمی بوی متفاوتی بدهند. رزین کامپوزیت ماده‌ای است که از ترکیب ذرات سرامیکی و رزین ساخته شده است. این مدل استحکام و زیبایی بیشتری نسبت به اکریلیک دارد و رنگ آن بیشتر مشابه با دندان‌های طبیعی است.
- در برخی موارد دندان ساخته شده از رزین کامپوزیت همخوانی بیشتری با دندان‌های طبیعی دارد. معمولاً از این ماده در ساخت روکش‌ها و بریج‌ها استفاده می‌شود.
- ماده سرامیک و چینی که از نظر زیبایی و طبیعی یک گزینه بسیار خوب برای ساخت پروتز است.ئاین ماده مقاومت بسیار بالایی در برابر تغییر رنگ و لکه‌گیری دارد. استفاده از سرامیک و چینی باعث می‌شود که ظاهر طبیعی به دندان‌ها بدهد. معمولا این ماده نسبت به سایر مواد گرانتر بوده و خاصیت شکنندگی بیشتری دارد.
- زیرکونیوم یک ماده مقاوم در برابر شکستگی و کحصول با دوامی است که معمولاً از آن برای ساخت روکش ایمپلنت و ایمپلنت‌ها استفاد می‌کنند. زیرکونیوم شفافیت بالایی دارد و رنگ سفید آن حالت طبیعی مشابه با دندان‌های اصلی را دارد. روکش‌هایی که از ماده زیرکونیوم ساخته می‌شوند معمولا به شکل دندان‌های طبیعی هستند.
مراحل انجام پروتز ثابت دندان
برای انجام پروتز ثابت دندان، مراحلی وجود دارد که پزشک متخصص باید با دقت بالایی این مراحل را طی کند.
- بررسی اولیه شامل بررسی وضعیت دهان و دندان بیمار است که با معاینه کامل وضعیت لثه، استخوان فک و دندان‌های باقیمانده بررسی می‌شود.
- در مرحله بعدی بر اساس شرایط بیمار، نوع پروتز دندان انتخاب می‌شود.
- حال نوبت به مرحله قالب‌گیری است که از دندان‌ها و لثه‌های اطراف قالب گرفته شود تا مدلی مشابه با دندان و فرم دهان تهیه شود.
- با استفاده از قالب گرفته شده از دندان‌های شما یک مدل سه بعدی می‌سازند که به عنوان پایه‌ای برای ساختن پروتز از آن استفاده می‌کنند.
- حال نوبت به طراحی پروتز است. پزشک با توجه به مدل تهیه شده، طراحی پروتز را انجام می‌دهد.
- در این مرحله پروتز در آزمایشگاه دندانپزشکی و با استفاده از مواد مختلفی چون سرامیک، فلز و یا پلاستیک اقدام به ساخت پروتز می‌کنند.
- مرحله آخر، مرحله نصب پروتز ساخته شده در دهان بیمار است. در این مرحله تنظیمات لازم را انجام می‌دهد تا پروتز به خوبی در جای خود قرار بگیرد.
مزایای استفاده از پروتز ثابت دندان
- پروتزهای ثابت معمولاً از موادی با کیفیت بالا ساخته می‌شوند، همین موضوع باعث شده که دوام و استحکام آنها بالاتر بوده و تا مدت زمان زیادی از آنها استفاده شود. معمولا این مواد ماندگاری بالاتری دارند. اگر شما بتوانید مراقبت‌های مناسبی انجام دهید، می‌توانید تا ۲۰ سال هم از آن استفاده کنید.
- پروتزهای ثابت به دندان‌های مجاور و یا ایمپلنت متصل می‌شوند و همین موضوع باعث شده که از تحلیل لثه و استخوان فک جلوگیری کنند.
- پروتزهای ثابت از نظر عملکرد مشابه با دندان‌های طبیعی هستند و شما می‌توانید به راحتی انواع مختلفی از غذاها را بجوید.
- در برخی پروتزهای دندانی، امکان خوردن غذاهای سفت وجود ندارد و یا برخی افراد در خوردن غذاهای گرم و سرد محدودیت دارند، اما در پروتزهای ثابت این مشکل وجود ندارد.
- استفاده از پروتزهای ثابت باعث می‌شود که شما لبخند زیبا و طبیعی داشته باشید و اعتماد به نفس شما را بالا می‌برد.
- زمانی که فردی دندان‌های خودش را از دست دهد، باعث می‌شود که فرم صورت او نیز تغییر کند. استفاده از پروتز ثابت باعث می‌شود که این تغییر شکل از بین رفته و شما حالت طبیعی خودتان را داشته باشید.
- با کمک پروتز ثابت فضای خالی بین دندان‌ها پر می‌شود و بدین ترتیب از تغییر وضعیت دندان‌های مجاور جلوگیری می‌کند.
معایب پروتز ثابت دندان
- پروتزهای ثابت دندان معمولاً هزینه‌های بالاتری نسبت به پروتزهای متحرک دارند، چون موادی که از آن تشکیل شده‌اند کیفیت بالایی دارد.
- فرآیند ساخت آنها پیچیده‌تر بوده و مثل ایمپلنت ممکن است به دوره‌های تکمیلی نیاز داشته باشند.
- در ساخت پروتزهای ثابت معمولاً نیاز است که بخشی از دندان‌های مجاور تراشیده شود تا بتوانند اتصالات پروتز به آن دندان‌ها را انجام دهند، به همین خاطر در برخی موارد باعث آسیب رساندن به دندان‌های مجاور شده و احتمال ایجاد پوسیدگی در آنها به وجود می‌آید.
- پروتزهای ثابت در صورت شکستگی و یا آسیب دیدن به سختی تعمیر می‌شوند و اگر هم تعمیر شوند، این کار زمانبر است و نیاز به ساخت پروتز مجدد دارند.
- برخی موادی که در ساخت پروتز ثابت استفاده می‌شود، ممکن است باعث حساسیت افراد شود. حساسیت ایجاد شده موقتی است و با گذر زمان از بین می‌رود.
- پروتزهای ثابت به طور دائم به دندان‌ها وصل می‌شود و نمی‌توانید آنها را به راحتی جدا کنید، به همین خاطر ممکن است در زمینه نگهداری، بهداشت دهان و تمیز کردن دندان‌ها دچار مشکل شوید.
- در برخی موارد بعد از کاشت پروتز ثابت، ممکن است فرد به عوارضی چون درد، تورم در محل و یا عفونت دچار شود.
مراقبت های لازم از پروتز ثابت دندان
برای نگهداری از پروتز ثابت دندان باید مراقبت های لازم را انجام دهید:
رعایت بهاشت دهان و دندان
مسواک زدن منظم به صورت دو بار در روز، استفاده از مسواک نرم و خمیر دندان حاوی فلوراید نقش مهمی در مراقبت از پروتز ثابت دندان دارد. همیشه بعد از غذا بهتر است که با کمک نخ دندان اقدام به تمیز کردن بین دندان‌ها و زیر پروتز کنید.
استفاده از دهانشویه‌های ضد باکتری می‌تواند پلاک و باکتری‌های دهان را کاهش دهد.
مصرف مواد غذایی مناسب
سعی کنید از مصرف مواد سفت و سخت مثل یخ، آجیل و یا آبنبات خودداری کنید.
ماساژ لثه ها
بهتر است به آرامی لثه‌ها را ماساژ دهید تا از ایجاد التهاب و عفونت جلوگیری کند. لازم است بعد از کاشت پروتز ثابت دندان، هر ۶ ماه یک بار برای معاینه و تمیزکاری حرفه‌ای به دندانپزشک مراجعه کنید.
نتیجه گیری
روش‌های درمانی مختلفی در علم دندانپزشکی وجود دارد که بسته به نیاز شخص هر کدام از آنها را می‌توان استفاده کرد. استفاده از پروتز ثابت دندان یکی از روش‌هایی است که شما می‌توانید از آن برای داشتن دندان‌های سالم و ظاهر زیبا استفاده کنید. استفاده از پروتز ثابت دندان یک سری مزایا و معایبی دارد و برای اشخاصی مناسب بوده و ممکن است برای افرادی مناسب نباشد. با این حال تصمیم نهایی در خصوص استفاده از پروتز ثابت دندان بر عهده پزشک مربوطه بوده و با توجه به معایناتی است که برای شما انجام می‌دهد.
