پروتز دندان در دو نوع ثابت و متحرک وجود دارد که استفاده ازپروتز متحرک خیلی رایج است. افراد بسیاری مخصوصاً در سنین میانسالی به بالا سعی می‌کنند برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته خود از پروتزهای متحرک استفاده کنند. پروتز متحرک انواع مختلفی دارد تا بر اساس نوع نیاز بیماران و شرایطی که دارند از آنها استفاده شود. معمولاً پزشک متخصص تشخیص می‌دهد که چه نوع پروتزی برای بیمار مناسب است.
انواع پروتز متحرک
علم دندانپزشکی روز به روز در حال گسترش است و انواع مختلفی از پروتزهای دندانی را مشاهده می‌کنید. هر نوع پروتز دندانی، بسته به وضعیت بیمار استفاده می شود.
پروتز پارسیل
زمانی که بیمار یک یا چند دندان خود را از دست بدهد، نوع پروتز استفاده شده برای آن، پروتز متحرک پارسیل است. این پروتز را بر روی دندان‌ها قرار می‌دهند، کیفیت این پروتز مناسب بوده و می‌تواند ظاهر خوبی در دندان‌ها ایجاد کند.
اجزای تشکیل‌دهنده پروتز پارسیل
پروتز پارسیل از اجزای مختلفی تشکیل شده است:
- بخش اول دندان مصنوعی است که از مواد چینی و یا رزینی تشکیل شده و رنگ آن مشابه با رنگ طبیعی دندان‌ها است.
- بخش دوم پایه پروتز است که از موادی چون والت کروم و تیتانیوم ساخته می‌شود. معمولاً این بخش را همرنگ با لثه می‌سازند.
- بخش سوم گیره‌ها و یا قلاب است که وظیفه اتصال پروتز به ایمپلنت و یا دندان مصنوعی را دارد.
مزایای پروتز پارسیل
- معمولاً پروتز پارسیل هزینه‌های مناسبی دارد و افراد با بودجه‌های کم هم می‌توانند از آن استفاده کنند.
- برای ساخت و نصب پروتز پارسیل، مدت زمان کمی نیاز است و نصب آن راحت است.
- شما می‌توانید به جای دندان های از دست رفته خود، پروتز پارسیل را جایگزین کنید.
- استفاده از پروتز پارسیل باعث می‌شود که فک استخوان تحلیل نرفته و ساختار طبیعی خودش را حفظ کند.
- می‌توان به راحتی پروتز پارسیل را برداشت و آن را تمیز کرد و سپس در جای خود نصب نمود.
معایب پروتز پارسیل
- پروتزهای پارسیل نسبت به ایمپلنت دوام کمتری دارند و ممکن است در هنگام غذا خوردن یا صحبت کردن از جای خود کنده شوند.
- استفاده از پروتز پارسیل نیاز به مراقبت‌های خاصی دارد. حتماً باید تمیزکاری آن انجام شده و بهداشت دهان و دندان طور کامل رعایت شود.
- با گذشت زمان، فک استخوان دچار تغییر شکل می‌شود و پروتزهای پارسیل هم تغییر شکل می‌دهند.
- کسانی که پروتز پارسیل را نصب کرده‌اند، در خوردن برخی غذاهای سفت و چسناک محدودیت دارند.
کاربردهای پروتز پارسیل
- پروتزهای پارسیل گزینه بسیار خوبی برای جایگزین کردن یک یا چند دندان از دست رفته هستند. با کمک این پروتز می‌توان زیبایی ظاهری و لبخند را داشت.
- این پروتز فرآیند جویدن غذا را آسان‌تر می‌کند و شما می‌توانید برخی مواد غذایی را با کمک آن میل کنید.
- پروتز پارسیل در هنگام جویدن غذا، نیرو را به خوبی در بین دندان‌ها پخش می‌کند و از ایجاد فشار روی یک دندان مانع می شود.
پروتز کامل
برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته که تعداد آنها هم زیاد هستند، از پروتز کامل و یا دسته کامل استفاده می‌شود. معمولاً پروتز کامل جایگزین دندان‌های فک بالا و یا فک پایین و یا هر دوی آنها است. استفاده از پروتز کامل ظاهر شما را زیباتر کرده و باعث جویدن راحت مواد غذایی می‌شود.
مزایای پروتز کامل
- امکان جویدن مواد غذایی با پروتز کامل وجود دارد و شما می‌توانید زیبایی ظاهری خودتان را دوباره به دست آورید.
- در هنگام کاشت پروتز کامل، دوباره فرم صورت شما به حالت نرمال برمی‌گردد و از افتادگی و شل شدن آن جلوگیری می‌کند.
- از نظر اقتصادی استفاده از پروتز کامل مقرون به صرفه است، چون هزینه های کمتری دارد.
معایب پروتز کامل
- استفاده از پروتز کامل نیاز به مراقبت‌های خاصی دارد. به عنوان مثال شب‌ها در هنگام خواب باید آن را از دهان خارج کرده و در محلول آب قرار دهید.
- ممکن است افرادی که از پروتز کامل استفاده می‌کنند، در گفتار و لحنشان تغییری ایجاد شود.
- در برخی موارد افرادی که از پروتز کامل استفاده کرده‌اند، در حس چشایی آنها تغییراتی به وجود آمده است.
- با گذشت زمان بیماران نیاز پیدا می‌کنند که پروتز را تعویض کنند، چون از نظر اندازه فرم دهان آنها نیست.
کاربردهای پروتز کامل
برای آن دسته از افرادی که دندان‌های خود را به طور کامل از دست داده‌اند یا برای جایگزین کردن قسمت وسیع از دندان‌هایی که از بین رفته‌اند، پروتز کامل کاربرد خوبی دارد.
پروتز فوری
پروتز فوری روش بسیار سریع برای جایگزین کردن دندان‌ها است. شما در کمترین زمان می‌توانید از این پروتز‌ها استفاده کرده و زیبایی لبخند خود را به دست آورید.
پروتز فوری چگونه ساخته می‌شود؟
برای ساخت پروتز فوری، دندانپزشک در ابتدا قالب دندان مد نظر را می‌گیرد. بعد از اندازه گرفتن، بلافاصله قالب را در جای خود قرار می دهد تا این قالب موقت را در قسمت مربوطه نصب می‌کند.
مزایای پروتز فوری
- شما می‌توانید در بازه زمانی کوتاه پروتز را نصب کرده و ظاهر و لبخند خود را بهتر نشان دهید.
- این پروتز‌ها باعث می‌شوند که صورت فرم طبیعی خود را حفظ کرده و از افتادگی صورت جلوگیری می‌کنند.
معایب پروتز فوری
- پروتز فوری یک روش درمانی موقت است و دوام زیادی ندارد.
- برخی مواقع پروتز فوری نصب شده با لثه‌ها تناسبی نداشته و نیاز به تعویض دارد.
- کسانی که از پروتز فوری استفاده می‌کنند، در خوردن برخی غذاها محدودیت دارند.
- پروتز فوری از نظر ظاهری با دندان‌های طبیعی تفاوت‌های زیادی دارد.
مراحل ساخت پروتز متحرک
برای ساخت پروتز متحرک، مراحلی وجود دارد که این مراحل باید به طور کامل توسط پزشک متخصص انجام شود.
مرحله اول: قالب‌گیری
ابتدا با استفاده از مواد مخصوص، از فک بالا و فک پایین قالب گیری می‌شود. قالب گیری انجام شده می‌تواند تصاویر دقیق از لثه‌ها و دندان را نشان دهد.
در برخی موارد لازم است تا اطلاعات بیشتری از جزئیات بافت لثه به دست آید، به همین خاطر اقدام به تهیه قالب گیری ثانویه می‌کنند.
مرحله دوم: ساخت مدل
قالب‌های گرفته شده به لابراتوار ارسال می‌شود تا متخصصین بتوانند بر اساس اندازه‌هایی که به آنها داده می‌شود، پروتز مناسب را تهیه کنند.
مرحله سوم: طراحی و ساخت پایه پروتز
در این مرحله ابتدا پایه‌ها را طراحی می‌کنند. برای طراحی پایه از مدل‌های گچی پایه پروتزی استفاده می‌شود. معمولاً پایه‌ها از موادی چون رزین و اکریلیک ساخته می‌شوند. پایه‌ها نقش زیربنای دندان مصنوعی را دارند. بعد از آنکه طراحی انجام گرفت بر اساس آن پایه پروتز را می سازند. در این مرحله ویژگی‌های پایه چون ضخامت، ابعاد و شکل پایه باید با دقت بالایی ساخته شود.
مرحله چهارم: چیدن دندان‌های مصنوعی
در مرحله چهارم باید بر روی دندان مد نظر پایه را نصب کنند و سپس کارهای دیگر آن را انجام دهند. انجام این کار هم باید با دقت انجام بگیرد تا فرد احساس راحتی داشته باشد. اندازه کوچک یا بزرگ پروتز می‌تواند باعث ناراحتی بیمار شده، تکلم و جویدن آن را دچار اختلال کند.
مزایا و معایب پروتز متحرک
مزایای استفاده از پروتز متحرک: داشتن ظاهری خوب، قیمت‌های مناسب، عملکرد بهتر در هنگام جویدن غذا و صحبت کردن.
از معایب استفاده از پروتز متحرک: نیاز به مراقبت‌های ویژه دارد و به صورت دوره‌ای تعویض این پروتز‌ها لازم است.
مراقبت از پروتز متحرک
کسانی که از پروتزهای متحرک استفاده می‌کنند، باید مراقبت‌های لازم از آنها را هم انجام دهند. حتماً باید به صورت روزانه بعد از خوردن هر خوراکی آن را تمیز کنند. شب‌ها قبل از خواب آن را از دهانتان خارج کرده و در داخل ظرفی از آب قرار دهید. برای عملکرد بهتر آن به صورت دوره‌ای به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندان‌های شما را معاینه کند.
نتیجه‌گیری
هر موقع که دندان‌های شما آسیب دید و یا از بین رفت، باید سریعاً اقدام به جایگزین کردن آنها کنید. برای جایگزین دندان‌های از دست رفته روش‌های مختلفی وجود دارد که می‌توانیم به پروتز متحرک اشاره کنیم. پروتز متحرک هم برای دندان‌های تکی و هم برای چند دندان، قابل انجام است.
