پروتز دندان چیست؟

پروتز دهان یک روش بسیار عالی برای داشتن ظاهر زیبای دندان‌هایتان است. شما با کمک پروتز دندان هم می‌توانید دندان‌هایی که از دست داده اید را جایگزین کنید و هم می‌توانید ظاهر مناسبی به دندان‌هایتان بدهید.

پروتز دندان انواع مختلفی دارد که پزشک متخصص بر اثر بر اساس وضعیت دهانی بیمار می‌تواند تشخیص دهد که از کدام نوع پروتز دندان استفاده شود.

هر چقدر مواد استفاده شده در ساخت پروتز دندان کیفیت خوبی داشته باشد، به طور حتم دوام آن هم بیشتر خواهد بود.

انواع پروتز دندان

علم دندانپزشکی روز به روز گسترده‌تر شده و همه روزه شاهد انواع جدیدی از پروتز‌های دهانی هستیم. در حالت کلی پروتز دندان را به دو نوع ثابت و متحرک تقسیم می شود.

بر اساس نوع وضعیت بیمار و در نظر گرفتن برخی شرایط نوع پروتز انتخابی را تعیین می‌کنند.

پروتز ثابت

پروتز دندان ثابت که به آن ایمپلنت دندان هم می‌گویند، روش موثری برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته است.

در واقع به جای آنکه شما از دندان مصنوعی به عنوان پروتز متحرک استفاده کنید، می‌توانید از پروتز دندانی ثابت هم استفاده نمایید.

روکش دندان

آن دسته از دندان‌هایی که بنا به دلایلی شکسته‌اند، پوسیده‌اند و یا آسیب دیده‌اند و باعث شده که ظاهر خوبی به خود نگیرند، می‌توان از پروتز روکش دندان استفاده کرد.

بریج

بریج دندان که به اصطلاح پل هم به آن گفته می‌شود، برای جایگزین کردن دو یا سه دندان از دست رفته به کار می‌رود.

در این روش دو دندانی که با فاصله از هم وجود دارند، به عنوان پل در نظر گرفته می‌شوند و دندان‌های مابین آن دو که از بین رفته‌اند را به وسیله بریج پوشش می‌دهند.

 ایمپلنت

ایمپلنت یک روش درمانی پیشرفته در علم دندانپزشکی است که شما با کمک آن می‌توانید تاج و ریشه از دست رفته را دوباره بازگردانید.

ایمپلنت عملکردی مثل دندان دارد و از نظر ظاهر هم مشابه با دندان‌های طبیعی است.

مزایا و معایب

استفاده از پروتز ثابت یک سری مزایا و معایبی دارد که بیمار باید از هر دوی آنها اطلاع داشته باشد.

مزایای پروتز ثابت

• معمولا پروتزهای ثابت را طوری طراحی می‌کنند که از نظر ظاهر مشابه با دندان‌های طبیعی است و در هنگام لبخند زدن ظاهر نامطلوبی نخواهد داشت.
• عملکرد پروتزهای ثابت مثل دندان‌های طبیعی است، یعنی شما در هنگام غذا خوردن و صحبت کردن هیچ مشکلی نخواهید داشت.
• دوام پروتزهای ثابت خیلی زیاد است، چون در ساخت آنها از مواد با کیفیتی استفاده می‌شود که باعث شده تا سالیان سال دوام بیاورد.
• از دست دادن دندان باعث می‌شود که به مرور فک استخوان دچار تغییر شکل شود، اما استفاده از پروتز ثابت از این تغییر شکل جلوگیری می‌کند.
• افرادی که پروتز ثابت دارند، معمولا اعتماد به نفس بیشتری دارند، چون همیشه دندان‌های آنها سالم و زیبا است.

معایب پروتز ثابت

• انجام پروتز ثابت معمولاً هزینه‌های دندانپزشکی زیادی دارد. برای انجام پروتز ثابت لازم است که دندان‌های مجاور کمی تراشیده شود.
• در برخی موارد احتمال پوسیده شدن پایه دندان‌ها وجود دارد، مخصوصا اگر بهداشت دهان و دندان رعایت نشود.
• گاها هنگام شکستن پروتز ثابت احتمال تعمیر آن کمی دشوار است.
• افرادی که دندان‌های آنها با پروتز ثابت است، در خوردن غذای سفت و چسبناک باید احتیاط کنند و از این نظر دچار محدودیت هستند.

پروتز متحرک

پروتز متحرک که با نام دندان مصنوعی هم آن را می‌شناسیم، امکان برداشتن و گذاشتن راحتی در دهان دارد.

پروتز متحرک برای جایگزین یک و یا چند دندان که از دست دادید، استفاده می‌شود.

دست دندان کامل

پروتزهای کامل برای آن دسته از دندان‌هایی که به صورت کامل از بین رفتند، یک جایگزین خوبی است.

دست کامل دندان‌ها تمامی دندان‌های فک بالا و فک پایین را پوشش می‌دهند و باعث راحتی فرد در هنگام غذا خوردن و یا حرف زدن می‌شود.

دست دندان پارسیل

دندان‌های پارسیل یا پروتز پارسیل برای جایگزین کردن یک و یا چند دندان از دست رفته مناسب هستند.

معمولا این دندان‌ها از یک فریم فلزی و یا پلاستیکی تشکیل می‌شوند، که آن را به دندان‌های مجاور وصل می‌کنند.

مزایا و معایب

استفاده از دندان‌های متحرک، مزایا و معایب مخصوص به خودش را دارد.

مزایای پروتز متحرک:

• معمولاً این دندان‌ها هزینه‌های مناسبی نسبت به روش‌های ثابت دارند.
• سرعت ساخت و نصب پروتز متحرک نسبت به روش‌های دیگر سریع‌تر انجام می‌شود.
• پروتزهای متحرک را می‌توان به راحتی از دندان خارج کرد و آن را تمیز نمود.
• برای افرادی که تمامی دندان‌های خودشان را از دست داده‌اند، پروتز ثابت یک جایگزین خوبی است.
• برای نصب کردن پروتز متحرک لازم نیست که فرد جراحی انجام دهد. پروتز متحرک می‌تواند ظاهر مطلوبی برای دندان‌های فرد به وجود آورند.
• افرادی که پروتز متحرک داشته باشند، می‌توانند اعتماد به نفس خودشان را بالا ببرند، چون دندان‌های با ظاهر بهتر دارند.

معایب پروتز متحرک

• معمولاً پروتزهای متحرک نسبت به پروتزهای ثابت پایداری کمتری دارند، چون آنها در لثه ثابت قرار نگرفته اند و ممکن است در هنگام غذا خوردن یا صحبت کردن حرکت کنند.
• با استفاده از پروتز متحرک، بافت لثه به مرور زمان دچار تغییر شکل می‌شود و تا برخی مواقع لازم است که این پروتز‌ها را تعویض کرد.
• برخی افرادی که از پروتزهای متحرک استفاده می‌کنند، ممکن است در تلفظ برخی صداها دچار مشکل شوند.
• استفاده از پروتز متحرک در خوردن برخی غذاها مخصوص غذاهای سفت مشکل ایجاد می‌کند.
• افرادی که پروتز متحرک دارند، احساس می‌کنند که در دهان آنها یک جسم خارجی قرار گرفته است.
• استفاده از پروتز متحرک به مرور زمان استخوان فک را تحلیل می‌کند.
• برای استفاده از پروتز متحرک نیاز به مراقبت‌های خاصی دارند، مخصوصاً فرد باید بهداشت دهانی خود را به خوبی رعایت کند.

مقایسه پروتز ثابت و متحرک

پروتزهای ثابت و متحرک هر کدام یک روش بسیار مناسب برای جایگزین کردن دندان‌های از دست رفته هستند، اما اینکه کدام یک از آنها بهتر است را در قالب یک جدولی به صورت کلی نشان می دهیم:

ویژگی	پروتز ثابت	پروتز متحرک
ظاهر	طبیعی	کمتر طبیعی
عملکرد	بهتر	کمتر
عمر	طولانی	متوسط
هزینه	بالا	پایین تر
نیاز به تراشیدن دندان	بله	خیر
تعمیر	توسط دندانپزشک	امکان تعمیر در خانه هم وجود دارد

جنس مواد به کار رفته در پروتز دندان

انتخاب موادی که برای ساخت پروتز دندان استفاده می‌شود، معمولاً بر عهده دندانپزشک است. استفاده موادی با ظاهر خوب، دوام بالا و عملکرد عالی، می‌تواند تاثیر بیشتری در کیفیت کار داشته باشد.

عمده‌ترین موادی که در ساخت پروتز دندان استفاده می‌شود:

• سرامیک
• فلز
• پلیمر
• تیتانیوم

عوامل موثر در انتخاب جنس

• برای قسمت‌های جلوی دهان از پروتزهای همرنگ بیشتر استفاده می‌کنند، اما برای قسمت عقب ممکن است از پروتز‌های غیر همرنگ دندان هم استفاده شود.
• مواد انتخابی پروتز باید در ظاهر دندان‌ها تاثیر خوبی داشته باشد. بیماران به برخی مواد حساسیت نشان می‌دهند که در تعیین نوع مواد هم تاثیر دارد.
• بودجه بیمار یکی از مهمترین عواملی است که نوع مواد استفاده شده را تعیین می کند.

مراحل ساخت پروتز دندان

برای ساخت پروتز دندان چند مرحله وجود دارد تا بتوان یک پروتز دندانی مناسبی ساخت.

• ابتدا معاینه اولیه توسط پزشک انجام می‌گیرد. پزشک در این مرحله وضعیت دهان و دندان بیمار را بررسی کرده و نوع پروتز مناسب را تشخیص می‌دهد.
• مرحله بعدی تهیه کردن قالب است. دندانپزشک با وسایل مخصوص اقدام به قالب گیری از دندان‌ها و لثه می‌کند. سپس اندازه گرفته شده را به لابراتوار می‌فرستد تا پروتز را تهیه کند. اندازه‌گیری دندان‌ها ممکن است به وسیله قالب‌گیری‌های سنتی یا اسکنرهای دیجیتال انجام می‌گیرد.
• بر اساس اندازه‌های داده شده قالب تهیه می‌شود. قالب تهیه شده از مواد مختلفی ساخته می‌شود که معمولاً پزشکان آن را سفارش می‌دهند.
• حال نوبت به جای گذاری و تنظیم پروتز است.  شما باید یک جلسه به پزشک مراجعه کنید تا این کار را برایتان انجام دهد.

نتیجه گیری

روش‌های دندانپزشکی روز به روز تنوع بیشتری پیدا می‌کند. در حالت کلی دو نوع پروتز ثابت و متحرک داریم. اگر می‌خواهید دندان‌های با کیفیت داشته باشید که بادوام باشد، پروتز ثابت گزینه خوبی است.

از نظر هزینه پروتز ثابت بیشتر از پروتز متحرک است، اما عملکرد آن بهتر بوده و ظاهر مشابه با دندان‌های طبیعی را دارد. جدا از همه این موارد، بهتر است برای دریافت مشاوره بهتر با پزشک متخصص مشورت کنید.