بیماری‌های مختلفی در ارتباط با دهان و دندان وجود دارد که شایع‌ترین آن پوسیدگی دندان است. زمانی پوسیدگی دندان رخ می‌دهد که باکتری‌های دهان، قندهای موجود در غذا را به اسید تبدیل کنند. این اسید به مرور زمان مینای دندان را از بین می‌برد و باعث می‌شود که در سطح دندان حفره‌های کوچکی به وجود بیاید.
در برخی مواقع پوسیدگی‌ها به قدری شدید می‌شوند که به استخوان فک هم می‌رسد و باعث آسیب رساندن به ریشه دندان‌ها می‌شود. اگر مراقبت‌های لازم صورت نگیرد و بهداشت دهان و دندان رعایت نشود، میزان پوسیدگی‌های دندان خیلی بیشتر خواهد شد.
علل پوسیدگی دندان
دلایل مختلفی وجود دارد که باعث پوسیدگی دندان می‌شود، هر کدام از این دلایل به نحوی در پوسیدگی دندان‌ها نقش دارند. حال می‌خواهیم هر کدام از این دلایل را با همدیگر بررسی کنیم.
پلاک دندان
پلاک دندان از باکتری‌ها تشکیل می‌شود. این پلاک‌ها بر روی دندان‌ها قرار گرفته و به عنوان عامل اصلی پوسیدگی دندان به حساب می‌آیند.
مصرف زیاد قند و کربوهیدرات‌ها
عادت‌های غذایی نادرست و رعایت نکردن رژیم‌های غذایی، می‌تواند باعث ایجاد بوسیدگی دندان شود. به عنوان مثال قندهایی که در مواد غذایی وجود دارد، توسط باکتری‌های دهان به اسید تبدیل می‌شود. این اسیدها به مرور زمان باعث آسیب رساندن به ساختار لثه می‌شوند.
بهداشت دهانی ضعیف
مسواک زدن نامنظم و استفاده نکردن از نخ دندان باعث می‌شود که بهداشت دهان و دندان در وضعیت مطلوبی قرار بگیرد، در نتیجه میزان تجمع پلاک روی دندان‌ها بیشتر شده و خطر پوسیدگی دندان‌ها بالاتر می‌رود.
خشکی دهان
ترشح کمتر بزاق باعث کمتر شدن قدرت شستشوی دهان می‌شود و دهان نمی‌تواند همیشه مرطوب باشد. این عامل به نوبه خود می‌تواند در بالا بردن پوسیدگی دندان‌ها نقش مهمی داشته باشد.
عوامل ژنتیکی
برخی عوامل ژنتیکی موجب می‌شود که در افراد پوسیدگی دندان رخ دهد، به عنوان مثال ممکن است که ساختار دندان ضعیف باشد یا میزان بزاق ترشح شده کمتر باشد که در نتیجه زمینه پوسیدگی دندان را فراهم می‌آورد.
علائم پوسیدگی دندان
زمانی که پوسیدگی دندان رخ دهد، یک سری علائم از خود نشان می‌دهد. این علایم در برخی افراد کمتر و در برخی افراد دیگر ممکن است شدید باشد. همچنین در برخی افراد چندین علایم با همدیگر ظاهر می‌شود.
درد دندان
شایع‌ترین علامت پوسیدگی دندان، دردی است که در آن ناحیه احساس می‌کنیم. در ابتدا ممکن است که درد دندان خفیف و جزئی باشد، اما در برخی مواقع دندان درد شدید بوده و با خوردن و آشامیدن شدت آن بیشتر می‌شود.
حساسیت دندان
زمانی که در دندان پوسیدگی رخ دهد، باعث می‌شود که دندان‌ها نسبت به تغییرات دما حساسیت داشته باشند، یعنی در هنگام مصرف مواد غذایی گرم و یا سرد دندان‌ها دچار حساسیت زیادی می‌شوند.
تغییر رنگ دندان
ممکن است دندان‌های پوسیده شده تغییر رنگ دهند و از رنگ سفید به رنگ قهوه‌ای یا سیاه درآیند. تغییر رنگ دندان‌ها یکی از بارزترین علائم پوسیدگی دندان است.
بوی بد دهان
پوسیدگی دندان ممکن است همراه با بوی بد دهان باشد. برای رفع آن باید سریعاً عامل پوسیدگی از دهان رفع شود.
حفره‌های قابل مشاهده
در زمانی که پوسیدگی دندان شدیدتر باشد، باعث به وجود آمدن یک سری حفره‌ها در لثه می‌شود که باید برای درمان آن سریعاً اقدام کرد.
عوارض پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان در هر فرد با عوارضی همراه است که می‌خواهیم با این عوارض آشنا شویم.
عفونت دندان
در بسیاری از مواقع، پوسیدگی دندان‌ها باعث ایجاد عفونت دندانی می‌شود. این عفونت دندان ممکن است که به عصب دندان‌ها هم نفوذ کرده و به آنها آسیب برساند.
آبسه دندان
از علائم دیگر پوسیدگی دندان، می‌توانیم به آبسه کردن دندان اشاره کنیم. عفونت دندان در واقع باعث تشکیل آبسه دندان می‌شود و تورم آن عضلات صورت را تحت تاثیر قرار می‌دهد. بنابراین از نظر ظاهری آبسه کردن دندان ناخوشایند است و بهتر است برای درمان آن از داروهای قوی و مناسبی استفاده شود.
از دست دادن دندان
زمانی که دندان شما دچار پوسیدگی شد، باید سریعاً برای درمان آن اقدام کنید. اگر فرآیند درمانی با سرعت و به طور مطلوب انجام نشود ممکن است که فرد دندان خودش را از دست دهد.
پیشگیری از پوسیدگی دندان
کسانی که می‌خواهند از پوسیدگی دندان پیشگیری کنند، باید به یک سری موارد و نکاتی توجه داشته باشند. بدانید که پوسیدگی قابل پیشگیری است و شما با یک سری راهکارهای ساده می‌توانید به راحتی از پوسیدگی دندان جلوگیری کنید.
مسواک زدن منظم
افرادی که به طور منظم مسواک می‌زنند، خطر پوسیدگی دندان را تا حد زیادی کاهش می‌دهند. دندانپزشکان توصیه می‌کنند که افراد روزانه حداقل دو بار باید دندان‌های خودشان را مسواک بزنند. استفاده از خمیر دندان مناسب و مسواک نرم در تمیزی دندان‌ها تاثیر خیلی زیادی دارد.
استفاده از نخ دندان
همیشه بعد از هر وعده غذایی که میل می‌کنید، از نخ دندان استفاده کنید. استفاده از نخ دندان باعث می‌شود که مواد زائد بین دندان‌ها تمیز شده و علائم تشکیل باکتری میکروب از بین رفته و پوسیدگی دندان به حداقل برسد.
مراجعه منظم به دندانپزشک
شما باید به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید تا دندانپزشک وضعیت دهان و دندان‌های شما را به طور کامل بررسی کند. اگر مراجعه شما منظم باشد، هرگونه آسیب‌های جزئی را می‌توانید سریعاً درمان کرده و از پیشرفت آنها جلوگیری کنید. سالانه حداقل دو بار به دندانپزشک مراجعه کنید تا وضعیت دندان شما را بررسی کند.
محدود کردن مصرف قند و کربوهیدرات‌ها
سعی کنید مصرف قند و کربوهیدرات‌ها را تا حد امکان کاهش دهید، چون مصرف غذاهای شیرین و چسبناک پوسیدگی دندان را بیشتر می‌کند.
نوشیدن آب فراوان
نوشیدن آب زیاد باعث شستشوی محیط دهان شده و میزان اسیدهای دهان را کمتر می‌کند. به همین خاطر یکی از راهکارهای جلوگیری از پوسیدگی دندان نوشیدن آب فراوان است.
درمان پوسیدگی دندان
برای درمان پوسیدگی دندان بر اساس شدت پوسیدگی و وسعتی که دارد، یک سری راهکارهای درمانی وجود دارد که می‌خواهیم به هر کدام از آنها اشاره کنیم.
پر کردن دندان
اگر پوسیدگی در مراحل اولیه خودش باشد، دندانپزشک حفره‌ای که در اثر پوسیدگی ایجاد شده را با مواد مناسبی پر می‌کند و مانع از گسترش آن به بخش‌های عمیق‌تر می‌شود.
روکش دندان
اگر پوسیدگی دندان در سطح گسترده‌تری باشد، دندانپزشک ترجیح می‌دهد که روی دندان را با روکش مناسبی بپوشاند. روکش‌های متنوعی برای دندان‌ها وجود دارد که انتخاب آن به نظر دندانپزشک و بودجه شما بستگی دارد.
عصب‌کشی
زمانی که بوسیدگی دندان‌ها به عصب آنها برسد، دندانپزشک سعی می‌کند که عصب دندان را درمان کند و از یک روش جراحی استفاده می کند.
کشیدن دندان
زمانی که پوسیدگی دندان‌ها شدت بسیار بالایی داشته و هیچ راهکار درمانی برای آن وجود ندارد، در این زمان نیاز به کشیدن دندان است تا فرد بیمار بتواند از پوسیدگی شدید رهایی یابد.
نتیجه گیری
پوسیدگی دندان یکی از بیماری‌های رایجی است که در دندان رخ داده و بسیاری از افراد ممکن است که با آن مواجه شوند. دلایل زیادی برای پوسیدگی دندان وجود دارد. اگر مراقبت‌های صحیح صورت نگیرد، باعث ایجاد پوسیدگی در دندان می‌شود.
اگر اقدام به درمان پوسیدگی دندان نکنید، به مرور زمان پوسیدگی سطح بیشتری را پوشش داده و ممکن است که باعث از دست دادن دندان‌هایتان شود. راهکارهای زیادی برای درمان پوسیدگی دندان وجود دارد.
انتخاب این راهکار بر اساس شدت پوسیدگی و تعداد دندان‌هایی است که تحت پوسیدگی قرار گرفته‌اند. معمولاً دندانپزشک بر اساس بررسی‌هایی که در قسمت دهان و دندان بیمار انجام می‌دهد، راهکار مناسبی برای درمان پوسیدگی ارائه می کنند. اگر از دندان‌هایتان به صورت صحیح مراقبت کنید، می‌توانید از پوسیدگی آنها جلوگیری کرده و طول عمر دندان‌هایتان را بالاتر ببرید.
